PARIBASAN-BEBASAN-SALOKA
PRIBAHASA JAWA
| 1. Adigang, adiguna, adiguna 2. Ana catur mungkur 3. Ana daulate ora ono begjane 4. Ana gulo ana semut 5. Anak polah bapak kepradhah 6. Angon mangsa 7. Angon ulat ngumbar tangan 8. Arep jamure emoh watange 9. Asu arebut balung 10. Asu belang kalung wang 11. Asu marani gepuk 12. Ati bengkong oleh oncong 13. Baladewa ilang gapite 14. Banyu pinerang 15. Bathok bolu isi madu 16. Bebek mungsuh mliwis 17. Becik ketitik, ala ketora 18. Belo melu seto 19. Mbidhung apirowang 20. Blaba wuda 21. Blilu tau pinter durung nglakoni 22. Bubuk oleh leng 23. Mburu uceng kelangan deleg 24. Busuk ketekuk, pinter keblinget 25. Car-cor koyo kurang janganan 26. Cathok gawel 27. Cebol nggayuh lintang 28. Cecak nguntal empyak 29. Cedhak celeng boloten 30. Ciri wanci lelai ginowo mati 31. Criwis cawis 32. Cuplek andeng2, ora prenah panggonane 33. Dadyo suket suthik nyenggut 34. Dahwen ati open 35. Dandang konen kontul, kontul konen dandang 36. Desa mowo coro negoro mowo toto 37. Demit ora dulit setan ora doyan 38. Digarukake dilukokake 39. Dipalangono mlumpat ditaleono medhot 40. Diwenehi ati ngroggoh rempelo 41. Dom sumurup ing banyu 42. Dudu sanak dudu kadang mati melu kelangan 43. Dudutan lan aculan 44. Durung ilang pupuk lempuyange 45. Durung pecus keselak besus 46. Emban cinde emban siladan 47. Embat-embat celarat 48. Emprit abuntut bedhug 49. Endhas pethak ketiban empyak 50. Entek golek kurang amek 51. Entek jarake 52. Esuk dele sore tempe 53. Gagak nganggo laring merak 54. Gajah alingan suket teki 55. Nggajah elar 56. Gajah ngidak rapah 57. Gajah tumbuk, kancil mati tengah 58. Garang garing 59. Gawe luwangan, ngurugi luwangan 60. Nggayuh-nggayuh luput 61. Nggenthong umos 62. Gliyak-gliyak tumindak, sareh pakolen 63. Golek banyu bening 64. Golek-golek ketanggor wong luru-luru 65. Gupak pulut ora mangan nangkane 66. Idu didilat maneh 67. Iwak kalebu ing wuwu 68. Njagakake endhonge blorok 69. Njajah desa milang kori 70. Jalma angkara mati murka 71. Jalukan ora wewehan 72. Jati ketlusuban luyung 73. Jer basuki mawa beyo 74. Njujul wuwul 75. Njunjung ngentebake 76. Kadang konang 77. Kalah cacak menang cacak 78. Kandhang langit kemul mega 79. Katepang ngrangsang gunung 80. Katon cepoko sewakul 81. Kaya banyu karo lengo 82. Kebat kliwat gancang pincang 83. Kebanjiran segoro madu 84. Kebo ilang, tombok kandang 85. Kebo bule mati setra 86. Kebo kabotan sungu 87. Kebo lumumpat ing palang 88. Kebo mulih menyang kandhange 89. Kebo nusu gudel 90. Kagedhen empyak kurang cagak 91. Kejugrugan gunung menyan 92. Kelacak kepathak 93. Kenao iwake aja buthek banyune 94. Kendel ngringkel, dhadhag ora godag 95. Kencono katon wingko 96. Kenes ora ethes 97. Keplok ora tombok 98. Kere munggah bale 99. Kerot ora duwe untu 100Kerubuhan gunung 101. Kesandung ing rata, kebentus ing tawang 102. Ketulo-tulo ketali 103. Kethek saranggon 104. Kleyang kabur kanginan 105. Kongsi jambul uwanen 106. Kraket ing galer 107. Kriwikan dadi grojogan 108. Kumenthus ora pecus 109. Kutuk nggendhong kemiri 110. Kutuk marani sunduk 111. Ladak kecengklak 112. Lahang karoban manis 113. Lambe satumang kari samerang 114. Lanang kemangi 115. Lumpuh ngideri jagad 116. Madu balung tanpo isi 117. Maju tatu mundur ajur 118. Matang tuna numbak luput 119. Meneng widoro uleran 120. Menthung koja keno sembagine 121. Mikul duwur mendhem jero 122. Milih-milih tebu boleng 123. Mrojol selaning garu 124. Mubra-mubru blabur madu 125. Nabok nyilih tangan 126. Nucuk ngiberake 127. Nututi layangan pedhot 128. Ngagar metu kawul 129. Ngalasake negara 130. Ngalem legining gulo 131. Ngaturake kidang lumayu 132. Nglungguhi klasa gumelar 133. Nguthik-unthik macam dhedhe 134. Nguyahi segoro 135. Nyangoni kawulo minggat 136. Nyolong pethek 137. Nyunggi lumpang kentheng 138. Obah ngarep kobet buri 139. Opor bebek mentas awake dhewek 140. Ora ono banyu milimendhuwur 141. Ora ganja ora unus 142. Ora mambu enthong irus 143. Ora tembung ora luwung 144. Ora uwur ora sembur 145. Palang mangan tandur 146. Pandengan karo srengenge 147. Pecruk tunggu bara 148. Pitik trondol diumbar ing pandaringan 149. Pupur sawise benjut 150. Rawe-rawe rantas, malang-malang putung 151. Rebut kemiring kopong 152. Rukun agawe santosa, crah agawe bubrah 153. Sabaya pati, sabaya mukti 154. Sadumuk bathuk, sanyari bumi 155. Sandhing kebo gupak 156. Satru mungging cangklakan 157. Sedhakep ngawe-awe 158. Sembur-sembur adas, siram-siram bayem 159. Sepi ing pamrih, rame ing gawe 160. Sluman slumun slamet 161. Sumur lumaku tinimba 162. Tebu tuwuh socane 163. Tekek mati ing ulone 164. Tembang rawat-rawat, ujare bakul sinamberawa 165. Timun jinara 166. Timun wungkuk jaga imbuh 167. Tinggal nglanggang acolong playu 168. Tulung menthung 169. Tumbak cucukan 170. Tuna satak bathi sanak 171. Tunggak jarak mrajak, tunggak jati mati 172. Tunggal Banyu 173. Tut Wuri handayani 174. Ulo marani gepuk 175. Ulat madhep ati karep 176. Undhaking pawarta sudaning kiriman 177. Welas tanpa alis 178. Wiwit kuncung nganti gelung 179. Yitna yuwana lena kena | Ngendelake kakuwatane, kaluhurane lan kapinteran Ora gelem ngrungokake rerasan sing ora becik Wis arep nemu kabegjan, naing ora sido Panggonan sing ngrejekeni, mesthi akeh wong sing Wong tuwa nemu reribed amargo sako polahing anak Golek wektu sing prayogo Nyawang kahanan jalaran arep nyolong Gelem kepenake ora gelem rekasane Pepadon rebutan barang sepele Wong asor nanging sugih Njarak marani bahaya Duwe niyat ala oleh dalan Ilang kaluhurane Ngibarate pasulayane sedulur mesthi enggal pulihe Wong asor nanging sugih kapinteran Wong pinter mungsuh wong pinter Becik utawo ola ketora dewe ing tembe mburine Mung elu-elu wae, ora ngerti karepe Ethok-ethok mitulungi, nanging sejatine ngrusuhi Bangeting lomane nganti uripe dewe kacing krangan Senajan durung mangerti, nanging wis bisa nindakake Duwe niyat ala oleh dalan Mburu barang sepele malah kelangan sing aji Sing bodho ugo sing pinter pada dene nemu ciloko Guneman waton metu tanpo dipikir disik Ora diajak rembugan, nanging melu-melu ngrembug Duwe kekarepan sing mokal bisane kalakon Gegayuhan kang ora timbang karo kakuwatane Cedhakan karo wong olo njalari katut ola Pakulinan olo sing ora bisa ilang Tansah nbantah prentah nanging sumadya tidakake Samubarange kang njalari olo prayoga disingkirake Moh sopo aruh Nacap nanging arep dimelik dewe Alo dikandahake apik, apik dikandhake olo Saben panggonen duwe cara dewe-dewe Tansah ginanjar slamet ora ono sing ngebeti Dikon nyambut gawe abot Yen wis ( jodoh ) koyo ngopo bakal Klakon dadi Nyuwun wis diparingi sathithik, ndadak nyuwun sing akeh sanajan wong liyo melu ngresakake Padha kethikan, sing siji api-api ora ngerti Dipadhake bocah cilik, durung dianggap dewoso Durung sembodo wis kepingin sing ora-ora Siji lan sijine ora podho pangrengkuhe ( ora adil ) Nyambut gawe klawan ngati-ati banget Prakoro sepele dadi gedhe Nemahi kasusahan (reribed) bola-bali (gonta-ganti) Olehi ngunen-uneni sakatoge Entek kesigihane Ora teteg atine ( molah – malih ) Wong asor (cilik) duwe tumindak kaya wong luhur Lair karo batine bedo banget, mesthi bae ketoro Sarwa gedhe lan santosa kekarepane Woong sing nrajang wewalere (larangan) dhewe Wong gede gede, wong cilik sing sengsaro Umuk sugih nanging sejatine kacingkrangan Golek utangan mung perlu kanggo nyaur utang Samubarang kang dijanagka ora dadi Ora bisa nyimpen wadi Sanajan , nanging keleksanan maksude Golek pitutur sing becik Karepe arep golek ( utang ), malah dijaluki ( utang ) Melu rekasane, nanging ora melu kepenake Njabel gunem ( kasuguhan ) sing wis kawetu Kena apusi sarana gampang Njagakake barang kang durung mesthi Njajah ( leluangan ) menyang ngendi-ngendi Nemu bilai jalaran saka murka Seneng njaluk nanging ora gelem weweh Golongane wong becik kalebon wong olo Kabeh gegayuhan mbutuhake wragad Prakasa sing ngundhak-undhaki rekoso Ngalembana nanging niyate ngasorake Ngakoni sadulur mung karo sing sugih-sugih Begjan-begjanan embuh kalah utowo menang Wong sing ora duwe papan panggonan Kagedhen panjaka ( kekarepan ) mokal biso klakon Disenengi wong akeh Pasaduluran kang ora biso rukun Tumindak sarwa kesusu, asile mesthi ora kebeneran Nemu kabegjan ( rejeki ) kang gedhe banget Wis kelangan, malah kudu ngetokake wragad maneh Wong pinter nanging ora ona sing nganggokake Wong rekoso uripe, amarga kabotan ngopeni anak Ngadili prakoro ora nganggo wewathon Wong lunga utawa barang ilang sing bali ana asale Wong tuwa njaluk wuruk marang wong enom Kagedhen kekarepan nanging ora sembodo Nemu kabegjan gedhe banget Wis ora biso mungkir maneh jalaran kabukten Sing dikarep bisaa kelakon, nanging gawe rame Ngakune ( katone ) kendel lan pinter, jebule jirih tur bodho Senajan bagus utawo ayu, tetep ora ditresnani Sugih umuk nanging bodho Melu seneng-seneng nanging ora gelem cucul wragad Wong asor ( cilik ) didadekake wong gedhe Duwe kekarepan nanging ora duwe wragad Nemu beboyo sing ora dinyana-nyana Tansah nandhang sengsoro Grombolan wong laku ala Wong urip sing kalunto-lunto Nganti tuwo banget Wong sing mlarat banget Prakara cilik dadi gedhe Doyan umuk, ora sembodo Nyandhang kang sarwa aji ngambah dalan kang gawat Njarag marani bebaya Wong angkuh nemahi kacilakan amargo kalakuane dewe Bagus / Ayu rupane tur luhur bebudene Aweh pitutur bola-bali, nanging ora digugu Wong lanang sing jirih Njangka kekarepan sing mokal Padudon amargo barang sepele Kabeh budidaya ora kasil Tansah luput panggayuhe Wong kang laire katon anteng, nanging tibake ala atine Rumangsane ngapusi, nanging sejatine kapusan Njunjung drajate wong tuwa Kakehan pilihan, wusanane oleh sing ora becik Linuwih ( pinunjul ing kawruh ) langka sing madhani Sarwa kacukupan Nindakake panggawean ala sarana kongkonan Wis disuguh, mulihe nyangking suguhan (mbrekat) Ngupoyo barang sepele sing wis ilang Ngojok-ojoki supayo dadi pasulayan Ora manut pranatane negara Nyebut kaluwihane kapinteran wong utawo kasugihan wong Nuduhake gegayuhan sing angel kacekal Wong asor biso ngalahake wong luhur ( gedhe ) nganti gawe kagete wong akeh Gawe nesume wong Weweh marang wong sugih, tiwas tuwas Ndandani barang kang pijer rusak Mlesed soko pametheke Luwih becik rekasa dhisik, ing tembe burine bakal kapenak Mentas saka rekadayane dhewe Watake anak mesthi tiru wong tuwane Alo rupane ugo olo atine Dudu sanak dudu kadang Njupuk tanpa nembung dhisik Ora gelem aweh rembug / pitulungan sathithik-sathithik Dipercaya njaga, wekasane malah ngrusak dhewe Mungsuhan karo wong kuwoso ( gedhe ) Dipasrahi kang dadi senengane Wong ala dipasrahi tunggu barang sing aji Ngati-ati nanging sawise kabacut kalakon Kabeh kang nglang-alangi disingkirake Melik utawa padudon prakara barang sepele Karukunan ndadekake kasantosan, congkrah ndadekake karusakan Rukun nganti tekan pati Padudon nganti dilabuhi toh pati Sapa sing salah bakal konangan Mungsuh kang isih sanak sadulur Mareni panggawe ala, nanging isih kepengin nglakoni Bisa keleksanan margo pandongane wong akeh Tumandang gawe tanpa duwe kamelikan apa-apa Sanajan kurang ngati-ati, ewadene diparingi slamet Njaluk diangsu kawruhe, nawak-nawakake ngelmune Prakara sing wis becik dadi bubrah marga ana sing nyetani ( ngalang-alangi ) Nemahi cilaka amarga saka guneme dhewe Kabar kang durung mesthi bener lan lupute Samubarang kang gampang banget Mung dienggo jaga-jaga yen ana kekurangane Keplayu saka ing peperangan Ketone tetulung, nanging sejatine malah nyusahake Seneng adul-adul Rugi bandho, nanging bathi paseduluran Turunane wong cilik dadi wong gedhe, turune wong gedhe dadi wong cilik Tunggal ngelmu, tunggal guru Paring kalonggaran nanging ugo paring pepeling amrih becike Njarak marani bebaya Wis manteb banget Pawarta iku lumrahe wis beda karo nyatane Welas marang wong kang ndadekake sangsarane Wiwit cilik nganti tuwa ( gedhe ) Sing ngati-ati nemu slamet, sing sembrono |
Tidak ada komentar:
Posting Komentar
Komentar Anda, sumbangsih Blog saya...